Miasto Wałbrzych leży w rozległej kotlinie Gór Wałbrzyskich. Z wielu otaczających miasto wzgórz najbardziej rzuca się w oczy Masyw Chełmca, z liczącą sobie 851 m. n.p.m. górą Chełmiec, będącą dla Wałbrzycha tym, czym Giewont dla Zakopanego. Nieco bardziej na północ zamyka nieckę wałbrzyską Masyw Trójgarbu i kompleks leśny Książańskiego Parku Krajobrazowego. Park ten jest miejscem szczególnym, bo w jego obszarze znajduje się nie tylko największy zabytek ziemi wałbrzyskiej – monumentalny zamek Książ, jeden z największych zamków w Polsce, ale także ruiny dwóch zamków – Stary Książ i Cisy. O historii zamku Stary Książ napiszę w następnym poście. Dziś parę słów o Cisach, miejscu mniej znanym i odwiedzanym, a szkoda!
W zachodniej części tego Parku na niewielkim skalnym wzgórzu, nad rzeką Czyżynką, została wzniesiona w XIII wieku jeszcze jedna warownia obronna. To zamek Cisy, zwany też Cieszów, tak samo jak najbliższa wieś na trasie ze Starych Bogaczowic przez Chwaliszów do Świebodzic. Niemiecka nazwa tego zamku Zeisburg.. Największym zaś jego walorem jest bliska odległość od drogi i łatwość dotarcia na górkę, gdzie zachowała się stosunkowo duża część grubych, kamiennych murów z fragmentem wieży zamkowej, zbudowanej na planie koła o średnicy 10 m. Dostępu do zamku broniła fosa od południowego wschodu.
Pierwsza wzmianka o zamku pochodzi z 1264 roku. Pełnił on rolę podobną jak zamki Rogowiec, Grodno, Radosno, Nowy Dwór. Był więc kolejnym ogniwem łańcucha zamków strzegących rubieży księstwa świdnicko-jaworskiego. Budowę zainicjował książę piastowski Bolko I Surowy, a zakończył Bolko II Mały. Największy okres świetności miał miejsce w II połowie XIV wieku, kiedy rezydował w nim Nikel Bolcze, kasztelan Strzegomia, blisko związany z dworem księżnej Agnieszki, która zresztą w Cisach często gościła. W XV wieku zamek przeszedł we władanie czeskie. Został wtedy rozbudowany. Podobnie jak Nowy Dwór stał się w XVI wieku własnością zamożnej rodziny Czetryców. Upadek zamku nastąpił w czasie wojny trzydziestoletniej w XVII wieku, kiedy został spalony przez Szwedów. Nie uległ doszczętnemu zniszczeniu, w następnych wiekach przechodził z rąk do rąk, ale nie udało się uchronić go przed stopniowym popadaniem w ruinę. W XIX wieku starano się nadać mu wartość zabytku historycznego, a w okresie międzywojennym przeprowadzono nawet prace konserwatorskie, rekonstruując część wieży i zewnętrzną bramę.
Zamek właściwy na planie czworoboku stanowił najstarszą część zespołu budowli. W obrębie budowli zachowały się pozostałości po budynku mieszkalnym. Na teren zamku można było się dostać przez zwodzony most i bramę. Obecnie wchodzi się do niego przez długi most drewniany nad suchą fosą.
Do Cisów można dojść pieszo jednym z trzech szlaków turystycznych prowadzących przez Góry Wałbrzyskie. Od Książa dzieli go zaledwie 3 kilometry, niewiele więcej od dużej dzielnicy mieszkaniowej Wałbrzycha - Podzamcza, a także od Świebodzic. Zamek jest chętnie odwiedzany przez turystów pieszych, rowerowych, zmotoryzowanych, rzadziej przez wycieczki autokarowe. Cisy otoczone ze wszystkich stron malowniczymi lasami są też znakomitym miejscem do grzybobrania.
Są też, co jest ważne dla interesujących się historią turystów i wycieczkowiczów - kolejnym śladem gospodarności piastowskich książąt śląskich w czasach średniowiecza.
Brak komentarzy:
Prześlij komentarz