Uwierzmy w wieże

nasze góry

Pisałem już wielokrotnie w moim blogu o napotykanych co rusz w naszym regionie niezwykłych rzeczach i zjawiskach, które czynią go jednym z najciekawszych na Dolnym Śląsku. Przypomnę tylko tajemne hasło „Rüdiger”, związane z planami podziemnej produkcji broni atomowej w kopalnianych sztolniach pod Wałbrzychem, czy też hasło „Riese”, a dotyczące największej inwestycji militarnej III Rzeszy w Górach Sowich.

Niezwykłością i tajemniczością zaskakuje też sama przyroda tutejszych gór i lasów  -   przykład: szczeliny górskie Wielkiej Lesistej. Mam na uwadze takie jej osobliwości, o których nie można mówić, że są skutkiem działalności człowieka. Najbardziej zadziwia to, że nieomal każda wyprawa w góry pozwala stykać się bezpośrednio z dziwami świata roślinnego, zwierzęcego, a także z zaskakującymi formami geologicznymi. Dzięki temu mamy do czynienia w naszym otoczeniu z przyrodą i  krajobrazami górskimi, które mogą oczarować każdego turystę i wycieczkowicza.

Niestety, mamy też liczne, bulwersujące przykłady niezbyt rozsądnych prób ujarzmiania przyrody przez człowieka zaraz po wojnie oraz fatalnych skutków pozostawienia bezpańskich inwestycji budowlanych na pastwę losu.

Opowiem o jednym takim miejscu. Rzecz dotyczy mało znanej i eksponowanej góry na pograniczu ziemi wałbrzyskiej i noworudzkiej, w części południowo-wschodniej Świerk, gdzie biorą swój początek Wzgórza Włodzickie. Tam wznosi się ponad innymi  Włodzicka Góra (757 m npm.), zwana przez Niemców Königswalder, najwyższy szczyt tego pasma górskiego, które otacza od zachodu i południa Nową Rudę, ozdabiając ją na koniec zalesionymi  wierzchołkami Góry Św. Anny (647 m. npm.) i  Góry Wszystkich Świętych (648 m. npm.).

Na zboczach Włodzickiej Góry znajdował się duży kamieniołom piaskowców i mniejszy - wapieni, po których pozostało  wyrobisko i szczątki urządzeń załadunkowych. Straszą one turystów jak upiory nocą, ale budzą też duże zainteresowanie i przyciągają poszukiwaczy skarbów. Ze Świerk jest tu blisko, a sforsowanie wzniesienia pieszo nie sprawia trudności. Za Niemców górę zdobiła postawiona w 1927 roku betonowa wieża widokowa. Z jej tarasiku można było podziwiać rozległą panoramę Gór Suchych, Sowich i Włodzickich, a nawet Bardzkich. Na dole znajdował się bufet. Po 1945 roku wieża podupadła w ruinę, a do dziś zachowały się jej fragmenty. Prasa informuje o nadzwyczaj bogatych planach budowy wież widokowych na ziemi kłodzkiej. Jest nadzieja, że pojawi się też nowa wieża na Włodzickiej Górze.

Warto się wybrać w ten rejon górski, zwłaszcza że nie jest oblegany przez turystów i spacerowiczów, a może dostarczyć zaskakujących zupełnie przeżyć zwłaszcza dla osób wrażliwych na uroki krajobrazowe.

wieża na Szpiczaku

Z głuszyckiego osiedla mieszkaniowego „Słoneczne Wzgórze” w kierunku zachodnim rozpościera się widok ciągnącej się pomiędzy górami przełęczy, którą zamyka na końcu wierzchołek wyraźnie odcinającej się od reszty zalesionej częściowo góry. Przy dobrej pogodzie  można dostrzec na szczycie metalową konstrukcję wieży. Dla Głuszycy ta góra jest czymś podobnym jak dla Wałbrzycha Chełmiec. W przełęczy prześwitują kolorowe dachy, pnących się wzwyż budynków, utopionych w zieleni drzew i krzewów. Wiele z nich uderza świeżością jasnych elewacji. Miejscowi wiedzą, że to odradzająca się z marazmu Łomnica, niegdyś znana jako jedna z najpiękniejszych wsi letniskowych w Górach Suchych. Zamykająca przełęcz łomnicką góra warta jest bliższego poznania.

Po niemiecku Spitzberg, po czesku Ruprechticky Špičak, po polsku Szpiczak, to nic innego jak graniczny szczyt wysokości 800 m. npm., najwyższe wzniesienie czeskiej części Gór Suchych, zwanych Javoři hory. Wyrasta stromym stożkiem ponad grzbietami ciągu gór stanowiących granicę państwową pomiędzy Polską i Czechami. Dla nas jest też granicą administracyjną gminy Głuszyca. Sąsiaduje od wschodu z Płońcem, a od północnego-zachodu z  Granicznikiem i dalej z najwyższym w Górach Kamiennych – Waligórą.

Otwarcie granic w ramach Unii Europejskiej ożywiło polsko-czeski ruch turystyczny. Po prostu idziemy na Szpiczaka jak na górę , która już nie dzieli tylko łączy. A wspinamy się tam  z powodu wieży widokowej, którą parę lat temu postawili Czesi, a korzystanie z niej nie podlega żadnym ograniczeniom.

Widok z wieży Szpiczaka to rzecz niewiarygodna. Stąd właśnie można obserwować jak na dłoni panoramę Głuszycy. Doskonale jest widoczne kolorowe osiedle mieszkaniowe, ale także wijące się wzdłuż głównych ulic miasta, Grunwaldzkiej i Sienkiewicza, urozmaicone architektonicznie zabudowania. Cieszy oko urodą Łomnica, ale najbardziej zachwyca majestatyczna ściana Gór Sowich z Włodarzem i Wielką Sową.

Oczywiście z wieży na Szpiczaku możemy podziwiać nie tylko Głuszycę. Mamy tu po drugiej stronie równie ciekawą panoramę Mieroszowa oraz rozległą przestrzeń Obniżenia Ścinawki z czeskim Broumovem i rysujące się na horyzoncie Broumovske steny w Górach Stołowych. Przy sprzyjającej pogodzie jest co obserwować, jeśli do tego mamy ze sobą lornetkę, to możemy w pamięci utrwalić na dłużej obrazy, o których nam się nie śniło.

Osobiście wolę wybierać się na Szpiczaka latem. Podjeżdżając do Radosnej samochodem w trzy godziny można zrobić sobie wycieczkę tam i z powrotem, spędzając na wieży kilkadziesiąt minut. Na Szpiczaka można się też wybrać spod „Andrzejówki” szlakiem turystycznym pod Waligórą. Nie jest to daleko, a widoki z wieży złagodzą wszelki trud wspinaczki.

Popularność Szpiczaka była zawsze większa po czeskiej stronie niż polskiej, ale to dlatego, że mamy po naszej stronie znacznie wyższe szczyty, na czele z Waligórą (936 m. npm.). Teraz dzięki wieży na Szpiczaku jego popularność znacznie wzrosła. Tak jest zawsze jak się wybuduje w dobrych miejscach widokowych dodatkowo wieżę. Naszym punktem honoru winno być, by taka wieża pojawiła się jak najszybciej na Waligórze.

Mądra wielowiekowa tradycja każe przy każdym kościele budować wieżę. Pozwala to unaocznić powagę i dostojeństwo miejsca kultu religijnego. To samo można powiedzieć o wieżach w atrakcyjnych punktach widokowych naszych gór.  Musimy w to uwierzyć, że staną się magnesem dla rozwoju ruchu turystycznego.

Może preferowana przez prezydenta Wałbrzycha idea aglomeracji wałbrzyskiej pozwoli zebrać siły i środki, by taką wieżę postawić właśnie tam -  na najwyższym szczycie Gór Kamiennych.