Kraj szczęśliwych ludzi

Stolica Bhutanu  - Thimphou

monastyr w Bhutanie

 Nie jest to wyobrażalne dla Polaka. Przecież to nie jest możliwe. Kraj, w którym ludzie czują się szczęśliwi. Czy w ogóle jest taki kraj na świecie?

Co wiemy o maleńkiej enklawie w Himalajach, ledwo widocznej na mapie azjatyckiej? Jest ona wielkości naszego Śląska (Dolnego i Górnego), bo liczy sobie 47 tys. kilometrów. kwadratowych i znacznie, znacznie mniej mieszkańców, bo ok. 682 tys.

To państewko w Azji Południowej, we wschodnich Himalajach, bez dostępu do morza, zamknięte pasmem niebotycznych Himalajów i graniczące  z azjatyckimi hegemonami  -  Indiami i Tybetem w  Chinach. Nosi nazwę oficjalną – Druk Jul (Królestwo Smoka), albo inaczej  -  Bhutan.  Mieszkańcy Bhutanu nazywają siebie Druk Pa  -  ludzie grzmotu. Jest to kraj górzysty, ponad połowa terytorium leży powyżej 3000 m. npm. 20 wierzchołków gór przekracza 7000 m npm., zaś najwyższy szczyt – Gangkhar Pensum – 7570 m. Największe rzeki, Lankosz i Manas spływają do Brahmaputry już na terytorium Indii. Klimat zwrotnikowy wilgotny, monsunowy. W Himalajach ostre zimy i   obszary wiecznego śniegu, w dolinach gorące, tropikalne lato.

Góry do 3500 m są pokryte lasami zajmującymi 67% powierzchni kraju. Na południu to lasy monsunowe z drzewem tekowym, wyżej lasy mieszane z dębem, sosną i jodłą. Powyżej 3500 m występują łąki alpejskie, a powyżej 4500 m wieczne śniegi i lodowce. Użytki zielone (łąki i pastwiska) stanowią 6% a grunty orne 2% pow. kraju.

Ochroną przyrody objęto jedną czwartą kraju. Utworzono 9 obszarów chronionych, w tym dwa parki narodowe: przy granicy z Indiami. Na północy Bhutanu utworzono 3 wysokogórskie obszary chronionego krajobrazu..

otoczenie królewskie w Bhutanie

młode pokolenie Bhutanu

 Czy w takim ekstremalnym miejscu na ziemi ludzie mogą być szczęśliwi? Odpowiadam od razu. Tak.

Bhutan należy do państw o najniższym poziomie rozwoju społeczno-gospodarczego. Dopiero w 1956 roku zniesiono niewolnictwo.  Z inicjatywy króla Jimge Single Wangchucka w roku 1972 zaczął powstawać HPI - Światowy Indeks Szczęścia Coraz częściej brany jest on, zamiast PKB, za wyznacznik rozwoju społecznego krajów. Produkt Krajowy Brutto może dostarczyć wiedzy jedynie o gospodarczym rozwoju kraju, natomiast nie informuje, czy ludzie czują się szczęśliwi, a tym samym czy żyją w dobrobycie. Od tej pory w Bhutanie co pół roku przeprowadzana jest ankieta, w której poddani w skali od 0 do 10 odpowiadają na pytanie: czy jesteś zadowolony z życia?  Wyniki ankiety wskazują wyraźnie, że społeczeństwo Bhutanu należy do najszczęśliwszych na świecie.  Zdecydowana większość mieszkańców czynnych zawodowo jest zatrudniona w rolnictwie i leśnictwie (ok. 91%). Na wsi utrzymują się feudalne stosunki. Grunty orne zajmują niespełna 3% powierzchni kraju, a łąki i pastwiska – ok. 6%. Większość ziemi uprawnej jest w posiadaniu klasztorów buddyjskich i wielkich właścicieli. Uprawia się głównie ryż, pszenicę, jęczmień, proso i kukurydzę, poza tym ziemniaki, rośliny strączkowe, jutę, tytoń. Ludzie żyją oszczędnie i skromnie, dotyczy tu absolutnie wszystkich, także króla, który nie mieszka w pałacu a w willi, wylatuje zaś za granicę korzystając z rejsowego samolotu.

Od 1968 roku w Bhutanie istnieje lotnisko, które przyjmuje regularnie samoloty pasażerskie z Katmandu i Delhi. Od tego samego roku kraj jest przejezdny z zachodu na wschód dzięki wybudowaniu asfaltowej szosy. Aby przejechać przez Bhutan, trzeba wykazać się nie lada mocnymi nerwami. "Niebiański trakt stu tysięcy zakrętów" to 600 km nieustannych, ostrych zakrętów, nawrotów, przez cały czas na krawędzi głębokich przepaści. Na jego przejechanie potrzeba przynajmniej trzech dni. Zbudowany został pod nadzorem wojska hinduskiego, które odpowiada za jego utrzymanie. Przy budowie szosy zatrudniono tysiące robotników nepalskich i hinduskich, często z całymi rodzinami.

Obecnie w Bhutanie jest 15 tys. użytkowników Internetu i 23 tys. posiadaczy telefonów komórkowych. Wciąż jednak nie rozpowszechniły się np. Coca-Cola  czy dyskoteki, nie istnieją również żadne związki zawodowe, a do niedawna w Bhutanie nie było też partii politycznych. Telewizja była nieznana do 1995 roku, obecnie nie jest jeszcze rozpowszechniona. Można odbierać kanały radiowe. W roku 2005 wprowadzono pierwszy na świecie zakaz sprzedaży wyrobów tytoniowych. Jednocześnie zabronione jest palenie tytoniu w prywatnych domach.

Myślę, że to wystarczająca część informacji o samym Bhutanie. Znacznie więcej można znaleźć w książkach i w internecie. Dlaczego piszę dziś o Bhutanie? Czy tylko dlatego by wywołać refleksję, że ludzie mogą czuć się szczęśliwi żyjąc w warunkach zdecydowanie gorszych pod każdym nieomal względem od naszych?

Otóż nie tylko dlatego.

W moje ręce trafił kolorowy folder wydany przez Stowarzyszenie Wspierania i Rozwoju Wsi „Ecoeurowieś” w Nowej Wsi, części Dziećmorowic w gminie Walim. Zrzeszona w Stowarzyszeniu młodzież pod nazwą „Eurodesk Wałbrzych” od kilku lat realizuje ciekawe projekty w ramach programu „Młodzież w działaniu”. Są to głównie projekty kulturalno-edukacyjne z udziałem młodzieży z różnych krajów Europy w ramach obopólnej wymiany wakacyjnej i  śródrocznej. W lipcu 2009 roku wraz z przebywającą na wakacjach grupą młodzieży z Czech, Litwy i Francji podjęta została inicjatywa propagowania wśród młodzieży na całym świecie idei  Szczęścia Krajowego Brutto rozpoczętej przez Bhutan. Oto co dowiadujemy się na temat tej idei z folderu:

„Uczyliśmy się jak żyć w zgodzie z natura i naszym domem – Ziemią. Dowiedzieliśmy się, że nie możemy nadmiernie eksploatować naszej planety. Poprzez brak segregacji odpadów coraz bardziej zanieczyszczamy nasze otoczenie, rzeki, pola i lasy, które dają nam życie, jedzenie i wodę. Pozyskiwanie energii poprzez spalanie węgla, ropy, drewna czy nawet elektrowni jądrowych powoduje zanieczyszczenie powietrza, którym oddychamy, co w połączeniu z nadmierną wycinką lasów, prowadzi nas do samozagłady. Dlatego głośno krzyczymy: Stop braku segregacji śmieci! Stop – truciu naszego powietrza! Stop - nadmiernemu wycinaniu lasów!  My chcemy żyć!”

Idea zrównoważonego rozwoju  uczy jak dbać o środowisko, w jaki sposób zapobiegać zanieczyszczaniu ziemi i wszystkim innym zagrożeniom wynikającym z rozwoju techniki i cywilizacji. To dobrze, że wciągamy w to młodzież. Dobrze, że pojawiają się takie inicjatywy jak ta opisana w folderze. Dobrze, ze mamy blisko nas takie Stowarzyszenie i takie miejsce, gdzie można się spotykać.

Siedzibą Stowarzyszenia jest „Gościniec Nowa Wioska” Mariusza Bogdańskiego w Dziećmorowicach, jeden z pięknie i nowocześnie urządzonych pensjonatów. Tutaj jest również biuro „Eurodesk Wałbrzych” prowadzone przez syna Łukasza. W tych dniach gościła tu delegacja Polsko-Niemieckiego Stowarzyszenia „Polonica” oraz grupy „Rockinberlin w celu nawiązania współpracy i wzajemnej wymiany kulturalnej. Od paru już lat dzieją się w tym miejscu warte uznania i podziwu  wydarzenia, które dowodzą jak ważną jest idea wspólnej Europy, jak bezcenne są osobiste kontakty i przyjaźnie zawierane pomiędzy młodymi i starszymi Europejczykami.

Myślę, że będzie jeszcze czas i okazja by do tego tematu powrócić.