Wałbrzyski Argonauta

 

Już wcześniej miałem o nim napisać wskrzeszając pamięć z dawnych dobrych czasów, kiedy to miałem zaszczyt stykać się z nim częściej. Oliwy do ognia dolała wiadomość o rozprawie sądowej, w której oskarżonym jest właśnie bohater mojego dzisiejszego felietonu. O tym  politycznym procesie informują media. Szkoda, że zbyt mało możemy się z nich dowiedzieć o człowieku, któremu „Tygodnik Wałbrzyski”  jesienią 2011 roku poświęcił trzyodcinkowy artykuł pod intrygującym tytułem „Kim jest Roman Gileta?”

Autorem wywiadu-rzeka jest jego koleżanka po piórze, Elżbieta Gargała. Ponieważ obydwoje nie szczędzili czasu i miejsca w kolejnych trzech numerach gazety, możemy powiedzieć, że o Romanie dowiedzieliśmy się prawie wszystkiego. Oczywiście prawie, bo jest to człowiek o biografii niezwykle bogatej, a jego aktywność na polu kulturalnym, literackim i dziennikarskim w Wałbrzychu to taki ogrom wydarzeń, których sam nie jest w stanie spamiętać.

„Życiorys Romana Gilety nie jest prosty, droga poetycka również, nie cierpiąca, na szczęście, na megalomanię. Najcenniejszą jest w jego wierszach autentyczność i wiarygodność. Znać, że pisane są z potrzeby, a nie na pokaz. Przyobleczone w prostą, komunikatywną formę narracji dotyczą spraw egzystencjalnych” - napisała Zofia Gebhard o „Nokturnie domowym”.

Z czasem Roman Gileta stawał się w Wałbrzychu coraz bardziej człowiekiem – legendą. Dobrze, że udało się zapisać w gazecie sowitą garść wspomnień i osobistych refleksji ukazujących człowieka z krwi i kości, aktywnego i niezmordowanego, pełnego pomysłów i inicjatyw, gromadzącego wokół siebie ludzi podobnie jak on niespokojnych i zdeterminowanych w sprawach lokalnego życia kulturalnego.

Nie mam zamiaru snuć panegiryku o jego zasługach i dokonaniach twórczych. Zainteresowanych odsyłam do gazety. Natomiast myślę, że warto się podzielić z Czytelnikami DB 2010 dwoma wspomnieniami z nie tak znów odległej przeszłości.

Pierwsze z nich, to niezapomniany wieczór w styczniu 2000 roku, kiedy to w kawiarence Wyższej Szkoły Zarządzania i Przedsiębiorczości na Sobięcinie miała miejsce promocja tomiku poezji czterech wałbrzyskich poetek, p. t. „Kareta dam”. Tytułowe damy, to: Elżbieta Gargała, Danuta Góralska, Teresa Misior-Zalewska, Wiesława Raczkiewicz. Spiritus movens tej publikacji był jej redaktor, Prezes Wałbrzyskiego Stowarzyszenia Środowisk Twórczych, właśnie Roman Gileta. Była to pierwsza książka wydana przez Stowarzyszenie, sfinansowana ze środków Urzędu Miasta Wałbrzycha. W wieczorze promocyjnym brała udział sławna już wówczas powieściopisarka, Olga Tokarczuk. Zdobyłem się na odwagę i przeczytałem wówczas napisany przez siebie okolicznościowy wiersz o nieco przydługim tytule: „Apokryf na wieczną pamiątkę publikacji tomiku wierszy „Kareta dam”:

„zamajaczyła w przestrzeni

mojej wyobraźni

kareta dam

niczym cztery błyszczące kola

Wielkiego Wozu

pierwsza gwiazda

- piękna metafora

biedna jak mysz kościelna

w dziurawych butach

i platonicznej rozterce

mrówki

wątpiącej w człowieka

domatorka licząca komary

druga gwiazda

- otwarta dla wszystkich

niewolnica

grzesząca inaczej

dzieło sztuki

korzące się wstydem

przed portretem Mony Lisy

trzecia gwiazda

- różyczka

spragniona pieszczot deszczu

wtulona w ciszę nocy

płonąca blaskiem miłości

poszukiwaczka

niespełnionej przyjaźni

czwarta gwiazda

- złakniona ciała

kanibalka

naga

w akcie tworzenia

apologetka Królowej Śniegu

przemykającej vis a vis nocnego sklepu

zaplątana

w poszukiwaniu straconego czasu

niedoszła samobójczyni

z taką karetą

wyruszył odważnie

w dionizyjskiej wenie

wałbrzyski Argonauta

Romek Gileta

po złote runo

edytorskiej sławy

Drugie wydarzenie miało miejsce w dwa lata później, również w styczniu, w rynkowej piwnicy piwnej, a był to wieczór promocyjny tym razem tomiku wierszy Romana Gilety „Profile”. Była to już czwarta publikacja Stowarzyszenia Środowisk Twórczych Wałbrzycha, a redaktorem tomiku tym razem był najbliższy druh poety, Henryk Król. W jednym z wierszy tego tomiku Roman Gileta napisał:

„Gdy starczy mi sił

wysieję wszystkie ziarna prawdy

czasu nie mam wiele

lecz słów mi starczy na dłużej

dłużej tak nie może być…”

Wtedy to dokonałem ponownie próby wysławienia Romana wierszem. Z uwagi na autentyzm tekstu przytoczę go w całości:

Wiem, że nie wiesz Romku

o jakiej godzinie,

oliwa sprawiedliwa

na wierzch nam wypłynie

wtedy się okaże,

że Ty jesteś szycha,

że nie masz równego

wśród elit Wałbrzycha

Prosimy Cię Romku

z całym sentymentem

odłóż w kąt „Profile”

zostań prominentem

wówczas dla kultury

miną czasy marne

a poetom staną

otworem piwiarnie

tam trafi z salonów

panisko kultura

już nie będziesz musiał

„żyrować” u Króla

już nie będziesz czekał

jak niechciana psina,

aż Ci groszem kapnie

sam Leszek Gadzina

składamy Ci Romku

przyrzeczenie święte

będziemy głosować

byś był prominentem !

I stało się to, co było naszym życzeniem w przełomowych czasach nowego tysiąclecia. Romek Gileta stał się prominentem na polu wałbrzyskiej kultury, a „Tygodnik Wałbrzyski” to potwierdził w całej rozciągłości. Bo o takich „poetach Argonautach” nie można zapomnieć, trzeba ich cenić i szanować za nieugiętość w dążeniu do celu.

To przykre, że za żartobliwy komentarz w facebooku pod adresem tych radnych, którzy nie potrafili uszanować i docenić zasług wybitnej powieściopisarki, Olgi Tokarczuk, znalazł się Roman na sali sądowej. Ten precedens, jak sądzę, pozwala tylko jeszcze bardziej docenić zasługi Romana dla wałbrzyskiej kultury i rozszerzyć grono jego przyjaciół i sojuszników.

Niestety, znajdujemy się w sytuacji, w której coraz trudniej mieć zaufanie do naszego wymiaru sprawiedliwości. Wybitny polski filozof prawa, prof. Jerzy Zajadło stwierdza, że dzisiejsza Polska jest niedemokratycznym państwem bezprawia. Nie ma się więc co dziwić, że z trudem pasuje do aksjologii leżącej u podstaw Unii Europejskiej. Oto jak uzasadnia swoją opinię:

„Po pierwsze, proces legislacyjny zamienił się w farsę. Sejm, Senat i prezydent stali się organami, które bezkrytycznie i bezwolnie akceptują projekty ustaw powstające wprawdzie formalnie w ramach obowiązujących procedur, ale faktycznie będące emanacją kapryśnej i nieprzewidywalnej woli tzw. centralnego ośrodka decyzji politycznej. Wszystko to odbywa się bez jakichkolwiek konsultacji społecznych i bez brania pod uwagę głosu opozycji parlamentarnej, nawet tam, gdzie prawo wyraźnie tego wymaga…

Po drugie, projektowane zmiany statusu Krajowej Rady Sądownictwa i reorganizacji systemu organów wymiaru sprawiedliwości wyraźnie zmierzają już nie tylko do naruszenia zasad podziału władzy (art. 10 konstytucji) i odrębności władzy sądowniczej (art. 173 konstytucji). Ich celem jest wręcz przekształcenie sędziów i sądów w posłusznych wykonawców woli wspomnianego centralnego ośrodka – w równym stopniu, w jakim się to już stało udziałem władzy ustawodawczej i wykonawczej. Tak pojęte sądy przestaną być sądami i trudno znaleźć odpowiednie słowo na określenie ich istoty. Nie mamy więc do czynienia wyłącznie z reinterpretacją pojęć, ale z ich całkowitą negacją…”

W artykule znajdujemy oczywiście szersze uzasadnienie tego rodzaju paradygmatu. A rzecz cała kończy się pointą:

„Stoimy więc w obliczu gigantycznego paradoksu, ponieważ przyszło nam chronić prawo i sprawiedliwość przed Prawem i Sprawiedliwością”. 

Mimo wszystko trzymamy Romku kciuki i wierzymy, ze wyjdziesz z tej sprawy obronną ręką.