Pierwszo październikowe refleksje

Październik, kto mógł wymyślić taką ponurą nazwę.  Próbuję odgadnąć  źródłosłów słowa październik. Zaglądam  do słownika,  paździerz  –  zdrewniałe części suchych łodyg lnu lub konopi odpadające z włókien przy międleniu. I to miałoby stanowić o nazwie miesiąca?

Październik bywa miesiącem kapryśnym, od czasu do czasu oszałamiającym przy słonecznej pogodzie, zwłaszcza w górach lub w otoczeniu lasów, a zdarza się, że zimnym, deszczowym, mglistym, kiedy niebo zasnute bywa czarnymi chmurami.

Z październikiem u nas w kraju wiąże się nieodłącznie określenie „złotej polskiej jesieni”. Bywa, że przesuwa się ono w czasie sięgając połowy listopada. To jest czas, kiedy w obszarach górskich doświadczamy tego, co moglibyśmy sobie  wyobrazić jako niebiańskie rozkosze raju. Świat wokół nas staje się przecudowną mozaiką kolorów. W blasku słońca lub wieczornych zórz staje się on niepojęty, nieogarniony. Wobec tego, co nas otacza nie ma żadnych egzystencjonalnych lub badawczo-naukowych  interpretacji. I właśnie dlatego myśl o Bogu, niepojętym stwórcy tego wszystkiego co nas otacza  jest absolutnie na miejscu. Ktoś to musiał stworzyć. Próby wytłumaczenia, że stworzyła to natura w drodze ewolucji są tak samo abstrakcyjne jak zapisy Pisma Świętego, że Wielki Bóg załatwił to wszystko w ciągu sześciu dni, a siódmy przeznaczył na odpoczynek.

Pomijmy wytwory żydowskich mędrców, rzekomo natchnionych przez Boga, którzy spisali dzieje narodu żydowskiego w Piśmie Świętym, a  przy okazji pokusili się o wytłumaczenie, skąd się wziął świat  i człowiek na ziemi, komu  i czemu ma służyć. Trudno traktować poważnie opowieść o grzechu Adama i Ewy, którzy pokusili się mimo zakazu zerwać jabłko z drzewa  mądrości.  Skutkiem tego zostali oni ukarani zesłaniem  na ziemię, stali się pierwszymi ludźmi na tym padole płaczu, a na ich potomstwie, czyli całej ludzkości  aż do dziś ciąży ten grzech pierworodny, za który musimy pokutować. Nawet będąc człowiekiem dobrej wiary nie jesteśmy w stanie z tym się zgodzić.

 Jest jedna zagadka, której nie jest w stanie rozwiązać jak dotąd nikt. Nosi ona nazwę – sens istnienia. Inaczej  mówić – po co człowiek żyje na ziemi, skoro to wszystko co doświadczymy i osiągniemy kończy się tak samo, nieodwracalnie  - śmiercią . Dla wielu z nas wiara w Boga jest ratunkiem, ona pozwala wytłumaczyć  wszystkie absurdy Pisma Świętego, bo przecież wiara nie potrzebuje naukowych uzasadnień. Po prostu, to czego nie potrafimy zrozumieć przyjmujemy na wiarę.

Przypominam sobie anegdotę z książki młodopolskiego pisarza Tadeusza  Boya Żeleńskiego „Obiad literacki. Proust”:  spotkali się nad jeziorem dwaj wędkarze, wierzący i ateista. Ten pierwszy zarzucił wędkę i po chwili wyciągnął ją, ale zamiast ryby na haczyku wisiała kartka z napisem: Nie istnieję. Bóg. A na to ateista mówi: A widzisz ! Zapamiętał się ateista w przeświadczeniu, że przekonać wierzącego  może tylko za pomocą materialnych dowodów. Kiedy niedowiarstwo staje się wiarą, głupsze jest od religii.

W dalszej części dyskusji  przy literackim, stole z udziałem kilku wybitnych paryskich pisarzy i myślicieli, jeden z braci Goncourt oświadcza: Największa siła religii chrześcijańskiej tkwi w tym, że ona jest religią smutków, nieszczęść, zgryzot, chorób, wszystkiego, co utrapia duszę, serce, ciało… Zwraca się do tych, co cierpią. Przyrzeka pociechę tym , co jej potrzebują, nadzieję tym, co są zrozpaczeni. Religie starożytne to były religie radości człowieka, uczty życia. To jest różnica taka, jak między wieńcem z róż, a chustką do nosa.  Dlaczego więc najbardziej religijne są kobiety. A dlatego, że religia jest u kobiety częścią płci.

Religia dowartościowuje kobiety, jest dla nich miejscem spełniania się ukrytych, mistycznych ciągot.

 Nie znam nic piękniejszego, mówi Saint Victor, niż wielkie święto w Katedrze Sw. Piotra w Rzymie : kardynałowie czytający swe brewiarze, rozwaleni w fotelach. Tak, religia katolicka to w gruncie rzeczy bajeczna mitologia. Spektakl teatralny najwyższej wody. Aktorzy – doświadczeni mistrzowie sceny. W świetle jupiterów stanowią doskonałe uosobienie mądrości i pokory. A do tego poprzebierani ministranci, kadzidła, muzyka organowa, śpiew  i modlitwy. Nikt nie roztrząsa kim są w rzeczy samej kardynałowie. Dla nich dogmaty wiary, to jak reguły w wiście, trzeba im się poddać, ale nie przywiązują do nich wagi. Dogmaty są dla wiernych, a rolą kardynałów jest umieć przekonać wiernych do ich przestrzegania.

Zapędziłem się trochę w tym pierwszo październikowym rozmyślaniu. Ktoś może się zadziwić dlaczego akurat teraz. Za niecały miesiąc będzie lepsza okazja, bo będziemy 1 listopada prawie wszyscy obchodzić uroczyście Dzień Wszystkich Świętych -  na cmentarzu. Niestety, taką mamy tradycję. Trudno pojąć dlaczego na cmentarzu z okazji Wszystkich Świętych, ale nie jest to najważniejsze. Idziemy na cmentarz z zupełnie innych powodów. I przy tej okazji skupiamy się mimo woli nad sensem życia ludzkiego.

Moje zaś dzisiejsze  refleksje wiążą się z  pierwszą tego rodzaju akcją strajkową kobiet w proteście przeciw PiS-owskim próbom absolutnego zakazu aborcji i stosowania środków antykoncepcyjnych. To, że PiS zdecydował się rozpętać tę burzę jest skutkiem nacisku hierarchów naszego kościoła katolickiego i toruńskiego możnowładcy, zwanego Ojcem Rydzykiem. Trudno godzić się z taką ingerencją kościoła w państwie różnowyznaniowym, które konstytucyjnie zapewnia świeckość, a w ślad za tym oddzielenie Kościoła od państwa.

Nasuwa mi się skojarzenie nazwy października od paździerzy, czyli jak wspomniałem na wstępie od „zdrętwiałych części suchych łodyg, odpadających przy międleniu”. Tak mi się wydaje, że wcześniej czy później to co próbują narzucić społeczeństwu tzw. stróże moralności,  niekoniecznie swojej, ale cudzej, ulegnie wkrótce zmiędleniu.

  

Fot. Zbigniew Dawidowicz