W upalne lato - dla ochłody

lato da się lubić

flora i fauna

Piszę to wszystko w ostatnią niedzielę i poniedziałek lipca Anno Domini 2013. Wymieniam dokładnie tę datę, by ją dobrze zapamiętać, bo wątpię, czy za rok, dwa lub trzy będziemy mieli powody do szukania ratunku przed gorącem lipcowego lata. Tegoroczny wyjątek tylko potwierdza regułę lipca jako miesiąca, w którym trudno się było uchronić przed ulewnymi deszczami i powodziami. W tym roku mamy suchy, upalny lipiec.

Czuję się jak w piekle. Duszno, gorąco, nie ma czym oddychać. Rzecz niebywała - na moim tarasie umarł ruch powietrza, ani grama powiewu, absolutny bezruch i krystalicznie czysta, rozpromieniona, olśniewająca elipsa słońca. Na zewnątrz domu żar z nieba, wewnątrz sauna, ukrop, Sahara. Wspinam się na piętro do mojego pokoju. Tam dopiero grzeje od rozpalonego słońcem dachu. Włączam wentylator i czuję gorące powietrze, a z czoła po twarzy i karku toczą się krople potu.

Tu na górze nie da się wytrzymać. Moim ratunkiem jest kabina z prysznicem zimnej wody i relaks w piwnicy. Z przyjemnością rozsiadam się na zabytkowej ławie. Powoli rozgrzana głowa wraca do normalności. Zaczynam kontemplować. Wiem, że w tej chwili najlepiej pomyśleć o zimie, tak często wyklinanej i traktowanej jako zło, którego musimy doświadczać w naszym położeniu geograficznym. Już sama myśl o zimie przynosi ulgę. Trudno pojąć, kto nazwał tę strefę klimatyczną umiarkowaną i dlaczego. Właśnie umiarkowania brakuje we wszystkich porach roku. Niestety, lata bywają coraz to krótsze, jeszcze dobrze się słońce nie pokaże i już go zasłaniają kłębiaste chmury. Dominuje zima i rozdzielające ją pory roku - wiosna i jesień, które znane są, ale z kalendarza. Normalnie przeplatają się z zimą zacierając zupełnie swoje czasookresy. Dominują zachmurzenia, opady deszczu, śniegu i towarzyszący im nieodzownie wiatr. W ostatnich latach wiatr coraz bardziej nieustanny i dokuczliwy. Mówią, że ten konglomerat pogodowy, to skutek ocieplenia klimatu. W tym roku w lipcu jest tak gorąco, jak nie było od wielu lat. Prognozy są równie pomyślne na sierpień. W tym upalnym momencie wolę o tym nie myśleć. Odtwarzam więc w pamięci wciąż żywe obrazki z minionej zimy.

Z łezką w oku wspominam codzienne ranne krzątanie się przy kominku - wybieranie popiołu, przecieranie szyby, układanie stosiku suchych drewienek, a w nim zmiętej „Gazety Wyborczej” na rozpałkę. Ta gazeta spełnia teraz w moim domu z powodzeniem rolę dawnej „Trybuny Ludu”. Jest tylko pewna różnica. Sztandarowy organ KC PZPR kupowało się codziennie w kiosku za grosze i był to papier służący wówczas do wszystkiego, także do pakowania w sklepie spożywczym mięsa, wędlin, ryb. GW kupuję zaś od święta, bo jest w niej program telewizyjny i szpalty innych dodatków reklamowych, wystarcza z powodzeniem do rozpałki na cały tydzień. Mam zresztą dodatkową stertę numerów wakacyjnych, gromadzonych skrzętnie przez moją super oszczędną żonę.

A ponadto GW wkładam do pieca nie tak sobie zwyczajnie, ale z wyrzutami sumienia. By złagodzić sytuację, przeglądam z uwagą co ważniejsze tytuły i staram się zachować w pamięci najciekawsze wątki. Na koniec czynię nad nią znak krzyża jak przy ostatnim pożegnaniu i pocieszam się konstatacją, że przecież posłuży ona do pożytecznego, choć zupełnie nieprzewidywalnego przez redakcję celu.

Te moje poranne, emocjonalne kontakty z prasą przestają funkcjonować z chwilą przerwy w użytkowaniu kominka, a ma to miejsce najczęściej pod koniec maja. Wiadomo, nadchodzi lato, czyli sezon ogórkowy. Gazety stają się w tym czasie szczotkami newsów spod magla, a telewizja pokazuje jak genialnym osiągnięciem elektroniki jest możliwość powtórek programów uznanych za najpopularniejsze. Do obejrzenia są więc te same seriale, co przez cały rok, te same filmy, a w TV 1 i 2 - programy misyjne, bo przecież ta telewizja pełni misję (najczęściej powielając misję TV „Trwam” i radia „Maryja”).

Niestety, miałem kontemplować o czymś dla ochłody, a tu gdzie nie spojrzeć – wszędzie tematy gorące. Próbuję więc uciec od naszych mediów do literatury klasycznej. Mam właśnie pod ręką jedno z arcydzieł czeskiego pisarza Bohumiła Hrabala - „Pociągi pod specjalnym nadzorem”. Rozsiadam się wygodnie w chłodnej aurze piwnicy otwieram książkę i czytam z życia wzięte zapiski młodego kolejarskiego elewa Miłosza Pipko:

„Co piątek natomiast pani zawiadowczyni zabijała króliki; oto jak to robiła: wyciągała królika z klatki, ściskała go nogami, a potem wbijała mu w szyję tępy nóż i podrzynała gardło zwierzątku, które piszczało, popiskiwało długo, po czym głosik jego słabł, pani zawiadowczyni jednak spoglądała tak samo jak wówczas, kiedy szydełkowała ten duży obrus. Mówiła, że kiedy się królik w ten sposób wykrwawi, mięso jego jest znacznie smaczniejsze, bardziej kruche. Oczyma wyobraźni widziałem już, jak będzie zarzynać owego gąsiora: usiądzie sobie na nim jak na koniu, przyciśnie jego pomarańczowy dziób do szyi, tak jakby zamykała kieszonkowy kozik, najpierw mu starannie wyskubie pierze na ciemieniu, a potem krew jego będzie ściekać do garnka, ptak będzie słabł, słabł coraz bardziej, aż zupełnie obwiśnie, pani zawiadowczyni przechyli się, będzie siedziała już tylko na swoich piętach.”

Poczułem, że słabnę, ale już nie z powodu upalnego lata. Robi się niedobrze na myśl o tym, do jakiego zwyrodnienia dopuszcza się człowiek. Nie godzę się z tym, gdy w obronie uboju rytualnego stają ludzie prominentni. To właśnie oni powinni w imię ratowania godności ludzkiej czynić wszystko dla ochrony świata przyrody od zagłady, a zwierząt hodowlanych od niepotrzebnych cierpień.

Zima nie zawsze zimą, lato nie zawsze latem, a ludzie? Ludzie też nie są tacy sami, zmienili się znacznie od czasów wspólnoty pierwotnej, ale na gorsze. To co u Hrabala wyczyniała zawiadowczyni z pojedynczymi jednostkami odchowanych przez siebie królików, dziś wykonuje się hurtem. Dawniej dominowało chałupnictwo, dziś masowa hodowla i zmechanizowany globalny ubój. Specjaliści z ministerstwa rolnictwa i PSL-u mówią, to nie ważne jak się zabija, ważny jest portfel producentów. Gdzie indziej ci sami wielcy politycy rozprawiają ze swadą na temat humanitaryzmu polskiej wsi.

Jak widać wysoka temperatura upalnego lipca odbiła się wyraźnie na temperaturze mojego rozważania. Nie pomogło nawet to, że kontemplowałem w piwnicy.

Fot. Marzeny Michalik