Człowiek człowiekowi równym

wszyscy jesteśmy sobie równi  -  na cmentarzu

Pisałem o równości w sarmackiej Polsce. W międzyczasie trafiłem na stronie internetowej na bulwersujący tekst o równości majątkowej ludzi we współczesnym świecie.

Gdy europejscy finansiści stawili opór przeciwko wprowadzeniu sankcji dla Rosji, wyglądało to jak parodia marksowskiego zawołania: oligarchowie wszystkich krajów, łączcie się. Okazuje się, że nierówności majątkowe są dziś nieporównanie większe niż w czasach feudalnych. Lepiej być prezesem banku, choćby odchodzącym w niesławie, niż kiedyś arcyksięciem. Trudno więc się dziwić, że możni tego świata nie godzą się na zawirowania polityczne, które mogą zachwiać funkcjonującym dotąd sprawnie globalnym finansowym mechanizmem.

Przyjrzyjmy się nieco bliżej absurdalnościom majątkowym tego świata.

Parę lat temu holenderski ekonomista Jan Pen (1921-2010) zaproponował modelowe przedstawienie parady, w której biedni otwierają pochód, a bogaci go zamykają. W XVII -wiecznej Anglii pochód otwieraliby mikroskopijni żebracy i wagabundzi, zarabiający mniej niż dwa funty rocznie. Rzemieślnicy, z przychodami rzędu 38-40 funtów, byliby przeciętnego wzrostu, ponad wszystkich - na 250 metrów - wyrastaliby arcybiskupi i książęta z zarobkami powyżej 6000 funtów. Ale tak było dawno temu.

W dzisiejszej Wielkiej Brytanii najpierw ruszyliby w paradzie ludzie na zasiłkach - mieliby ok. 30 centymetrów wzrostu. Kasjerki z hipermarketów i sprzedawcy z fast foodów przebiliby barierę jednego metra, ale dopiero pod koniec robi się naprawdę ciekawie. Supermodelka Kate Moss z rocznym dochodem 5,74 miliona – miałaby pół kilometra wzrostu, ale nawet do pasa nie sięgałaby półtorakilometrowemu magnatowi prasowemu Rupertowi Murdochowi (18,7 miliona).



Dzisiejsza Polska bliższa jest Anglii XVII -wiecznej niż współczesnej. U nas pochód zamykałby prezes firmy Cormach Janusz Filipiak, który wypłaca sobie samemu 1 milion złotych miesięcznie. To tylko 274-krotność przeciętnego wynagrodzenia, co w paradzie Pena dawałoby Filipiakowi zaledwie wzrost na poziomie księcia sprzed 400 lat, niecałe pół kilometra. Finansowy oszust w Polsce bezkarnie zarabia dziś tyle, ile 80 tysięcy pielęgniarek, a takich oszustów jest coraz to więcej, ale i oni nie znaleźliby się w tym pochodzie na szczególnie preferowanym miejscu.Byłby to niezwykle ciekawy korowód, oczywiście mam na uwadze jego końcowy szpaler. Mielibyśmy przednią zabawę znajdując w gronie sięgających wzrostem do nieba „purpuratów” z ustami pełnymi miłości bliźniego i życia w umartwianiu się i pokorze. Tam też prym wiedliby ci, co zwykle - celebryci, uwielbiani przez nasze komercyjne media politycy, ale pozostaliby oni w cieniu świata spółek skarbu państwa i finansjery.

Przywileje dzisiejszych najbogatszych przedstawia się często jako coś zupełnie innego niż w czasach arystokracji czy niewolnictwa. Miliarderzy chętnie mówią o sobie jako o ''merytokracji''. Bill Gates ma być kimś, kto swoje miliardy zawdzięcza wyłącznie własnej ciężkiej pracy. U nas temat ten jest zasnuty mgłą. Poruszają go od czasu do czasu niektóre periodyki, zamieszczane są informacje o stanie majątkowym polityków, samorządowców, osób publicznych. Nie wiadomo do końca jak to wszystko się ma do ustawy podatkowej, w jaki sposób uciekają sprytni podatnicy od obowiązujących reguł. Jedno tylko stanowi constans - brak jakichkolwiek ograniczeń majątkowych, bo przecież mamy wolność i powszechnie przyjęte zasady liberalnej gospodarki kapitalistycznej. Najbardziej denerwują apanaże członków Rad Nadzorczych i Zarządów wszelkiego autoramentu spółek skarbu państwa. Przy ich zarobkach i przywilejach dochody najwyższych osób w państwie maja się jak Tatry do Himalajów.

Na wszystko się godzimy, wszystko przyjmujemy ze zrozumieniem, bo przecież to jest fundament naszego ustroju, o to walczyła „Solidarność” z Lechem Wałęsą na czele. A w ogóle to mamy wreszcie wolność i równość, o jakiej nam się nie śniło w PRL-u. Nie ma już komunistów, którzy opływali w dostatkach, a reszta narodu tonęła w biedzie. Teraz nareszcie jesteśmy równi, bo kieruje nami fundamentalna zasada: człowiek człowiekowi równym.