Żywa historia miasta

dom w którym mieszka w Głuszycy F. Mraczek

Anonimowy komentator mojego blogu WRC z Nowej Rudy w ostatnim poście „Prośba o normalność” wspomniał ciepło osobę doktora Franciszka Mraczka z Głuszycy, wieloletniego lekarza szpitala w Nowej Rudzie. Okazuje się, że jak pisze WRC: „pierwszego "klapsa" w życiu dostałem od dr Mraczka, bo urodziłem się w Głuszycy i dzięki temu "klapsowi" mogę się tu wymądrzać”. WRC wspomina też, że lekarz ten w wieku 90 lat na pól etatu pełnił jeszcze nie tak dawno w noworudzkim szpitalu swe obowiązki, bo brakowało i brakuje nadal w tym szpitalu młodych lekarzy.

Pana Franciszka Mraczka znają wszyscy długoletni mieszkańcy Głuszycy. Niestety, jest ich coraz mniej. Zdecydowana większość pożegnała się z tym padołem ziemskim. Pan Franciszek trwa. Mało tego jeszcze nie tak dawno był zawodowo czynnym, sprawnym fizycznie, aktywnym lekarzem i obywatelem miasta Głuszycy. .

Pan Franciszek liczy już sobie, bagatela, 98 lat, ale to jeszcze nie wszystko.

Franciszek Mraczek mieszka w Głuszycy dokładnie 66 lat.

Już te dwa fakty mogłyby wystarczyć, aby ze zdumienia przetrzeć oczy. Skąd się wziął taki fenomen zdrowia, pracowitości, witalności, nienagannej postawy, wierności lekarskiemu posłannictwu. Bo o panu Franciszku wszyscy, którzy go znają, mówią  tylko dobrze.  

Pan Franciszek urodził się 15. O9. 1915 roku w Czerniowcach na Bukowinie, wówczas przynależnej do Austrii jako kraj koronny. Oczywiście w rodzinie polskiej, a Polacy w Czerniowcach stanowili znaczną kolonię.

Było to więc w czasie I wojny światowej na trzy lata przed odzyskaniem niepodległości przez Polskę? Ale tu nie sięgnęła Polska. Już w 1916 roku miasto przeszło w ręce rosyjskie, a od 1918 do  1940 znalazło się w granicach Rumunii. Potem przyszły burzliwe czasy II wojny światowej, miasto przechodziło z rąk do rąk, na jakiś czas zawładnęli nim  Ukraińcy, a następnie prohitlerowscy Węgrzy, których na koniec wojny  w 1944 roku przepędziła Armia Czerwona.

Szkołę podstawową i gimnazjum pan Franciszek ukończył w Czerniowcach w 1933 roku. Następnie studiował nauki medyczne w Jassach  (Mołdawia). Był stypendystą funduszu króla rumuńskiego Karola II.  Pracę doktorską ze specjalnością chirurg-położnik obronił 16 grudnia 1939 roku. Od stycznia 1940 roku był lekarzem gminnym w miejscowości Uści-Putina  na  Huculszczyznie. ( „Tam szum Prutu, Czeremuszu, Hucułom przygrywa” – wszyscy pamietamy znany wers pieśni biesiadnej „Czerwony pas”) Później został przeniesiony do miasta powiatowego Radowiec, a w 1945 roku do miejscowości Midiasz w Siedmiogrodzie. Miał tam gabinet prywatny i praktykę lekarską w szpitalu.

Jak więc trafił do Polski?

Otóż w maju 1947 roku udało mu się wraz z bratem drugim transportem wywożącym Polaków do ojczyzny dotrzeć aż do Aleksandrowa Łódzkiego. Z Urzędu Repatriacyjnego w Łodzi otrzymał skierowanie do pracy na Ziemiach Odzyskanych. W maju 1947 roku otrzymał obywatelstwo polskie. Przez Warszawę, Wrocław, Legnicę, Kłodzko trafił do Wałbrzycha, gdzie lekarz powiatowy skierował go do pracy w Głuszycy.

Zamieszkał więc w szpitalu, którego dyrektorem był doktor T. Cytron. W czasie wojny był on lekarzem w tutejszym obozie. W 1946 roku zorganizował prewentorium dla dzieci żydowskich. Był wśród nich Janusz Weiss, który wyjechał do Izraela. Do Polski wrócił jako ambasador tego kraju. Odwiedził wówczas doktora Mraczka w Głuszycy. Cóż to było za spotkanie? Pełne miłych wspomnień i wyrazów wdzięczności ze strony wysokiego przedstawiciela rządu Izraela.

Franciszek Mraczek w Głuszycy był dyrektorem szpitala kilkanaście lat aż do 1961 roku. Miał  wszystkie potrzebne do pełnego lecznictwa oddziały: wewnętrzny, zakaźny, chirurgiczny i ginekologiczno-położniczy.

Co spowodowało, że przeniósł się do pracy w Nowej Rudzie ?

Otóż  w wyniku reorganizacji szpitala w Głuszycy oddział chirurgiczny został zlikwidowany i dlatego z całą ekipą został przeniesiony do szpitala powiatowego w Nowej Rudzie. Od 1963 roku do dnia dzisiejszego pełnił tam funkcję konsultanta, dojeżdżał do pracy środkami komunikacji publicznej, a uzbierało się tego niespełna 50 lat.

A jak układało się życie rodzinne ?

Otóż w 1940 roku jeszcze wtedy na Huculszczyźnie ożenił się z Polką, Jadwigą, z domu Nitecką. Syn urodził się w 1941 r. w Bukareszcie. Jest filologiem języków angielskiego i szwedzkiego, wykładowcą w Politechnice Wrocławskiej i tłumaczem przysięgłym

Franciszek Mraczek już teraz bardzo rzadko pokazuje się w mieście, któremu jest wierny i tak już pozostanie chyba do końca. I trudno się dziwić, liczy sobie 98 lat. W swoim pracowitym życiu dosłużył się odznaczenia lekarskiego prof. Mikulicza Radeckiego i listu gratulacyjnego starosty kłodzkiego. Głuszyca nadała mi zaszczytny tytuł „Honorowego Obywatela Miasta”.

A swoją drogą zaskakuje mnie tak skromny indeks wyróżnień pana Franciszka Mraczka. To klasyczny przykład jak umyka z pola widzenia  osoba, której ideą-fix jest zwykła, codzienna, sumienna praca, bez rozpychania się łokciami, bez fajerwerków i bez politycznych układów.

Dawniej mówiło się, że się takich ludzi szuka ze świeczką w ręce, dziś czasy się zmieniły i robi się to w światłach jupiterów. Ale tacy ludzie jak Franciszek Mraczek nie pasują na celebrytów, unikają jupiterów jak ognia, więc i kamerzyści wolą skoncentrować się na sukcesach, np.  sławy Boguszowa-Gorc,  Natalii Siwiec. A ponadto już dawno przestaliśmy doceniać codzienną, mrówczą pracę nie przynoszącą wielkich pieniędzy.

 

P.S. Dziękuję WRC za inspirację do napisania tekstu, co zrobiłem w oparciu o rozmowę zamieszczoną w "Głosie Głuszycy" z marca 2007 roku .