Tegoroczne święta

Pomyślałem o świętach. Czuję ich oddech. Nic dziwnego, święta tuż, tuż. Jak co roku te same, a jednak inne. I to także stanowi ich urok. W tym roku będzie można poświętować tak, jak za dawnych dobrych czasów. Jeśli udało się odrobić wcześniej parę dni przed i poświątecznych, oddzielających kolejne dni wolne od pracy, to mamy od 20 grudnia wolne aż do nowego roku. Dwa tygodnie ferii świątecznych, jak w szkole. Szczególna okazja dla miłośników białego szaleństwa. Wprawdzie śnieżna zima nam nie grozi na Boże Narodzenie i Nowy Rok (tak zapowiadają meteorolodzy), ale w górach to co innego. Tam już jest śnieg i jest ruch w ośrodkach narciarskich, a przygotowania do świąt w pełnej gali.

Spróbujmy się przyjrzeć naszym świętom oczami statystyków OBOP -u, a jest to dość interesujące.

Największy ciężar obowiązków związanych z przygotowaniami do świąt spada na kobiety. W 89% gospodarstw domowych to one sprzątają, w 81% gotują, w 76% robią zakupy, w 73 kupują prezenty, w 66% dekorują dom.

Mężczyźni zaś najczęściej angażują się w zakupy i kupowanie prezentów, ale dotyczy to ponad 50% gospodarstw domowych. Tyle samo zajmuje się sprzątaniem domu, strojeniem choinki. W gotowaniu, pieczeniu ciasta i sporządzaniu posiłków udział mężczyzn jest szacowany na 24%.

Dzieci najczęściej dekorują dom, ubierają choinkę (w 30% gospodarstw domowych). W 24% gospodarstw dzieci sprzątają, w 17% robią zakupy (taki sam wynik dla kupowania prezentów). W 15% leniuchują, a w 14% gotują.

Z badania wynika, że dla większości Polaków (75%) święta Bożego Narodzenia to czas spotkań z rodziną, a dla 61% wydarzenie religijne. Dla 40% badanych jest to czas wolny i odpoczynek; tyle samo badanych (40%) odpowiedziało, że to czas jedzenia dobrych potraw. To powrót do dzieciństwa - odpowiedziało 22% ankietowanych. Polacy nie wyobrażają sobie świąt bez choinki (67%), rodzinnej kolacji wigilijnej (65%) i dzielenia się opłatkiem (61%).

Do sześciu najważniejszych potraw wigilijnych zaliczyli karpia (82%), pierogi (62%), barszcz z uszkami (68%). Kolejne miejsce w rankingu zajęły: kapusta z grochem i grzybami (44%), śledź (38%) i kompot z suszu (33%). Do wigilijnego stołu zasiądzie w Polsce średnio siedem osób.

Większość Polaków (65%) święta spędza całkowicie w domu, 26% częściowo poza domem, a 9% całkowicie poza domem. 98% badanych spędza święta z rodziną, z przyjaciółmi – 8%, samotnie - 1 proc. ankietowanych.

Większość badanych życzenia złoży osobiście (81%), telefonicznie – 52%, sms-em 24%, a w tradycyjnym liście lub wysyłając kartkę pocztową – 24% badanych. Na portalach społecznościowych zrobi to 8%, e-mailem 7%.

Na prezent Polacy najczęściej wybiorą perfumy lub kosmetyki (40%), słodycze (26%) oraz ubrania lub obuwie (26%). Na kolejnych miejscach znalazły się zabawki (20%), książki i e-booki (12%), zegarki i biżuteria (9%), gry komputerowe i konsole (8%). 7%badanych wręczy w prezencie gotówkę, tyle samo - alkohol. 6 proc. kupi coś do wyposażenia domu.

Średnio Polacy wydadzą na święta 121 euro; Norwegowie 570 euro; Włosi 287 euro; Brytyjczycy 270 euro, Francuzi 216 euro.

Wnioski nasuwają się same. Mimo, że drzwiami i oknami wdziera się do Polski zachodnia nowoczesność, jesteśmy wciąż jeszcze dość konserwatywni, a ujmując rzecz optymistycznie – wciąż wierni staropolskim tradycjom świętowania. Nie ma mowy o idei gender, której tak się wystraszyli nasi hierarchowie. Nie wyklucza ona wiodącej roli kobiety w gospodarstwie domowym, kładąc nacisk na równomierny podział obowiązków pomiędzy kobietą i mężczyzną, co mieści się w dobrze pojętej równości płci.

Jeśli chodzi o wydatki świąteczne nie jesteśmy przesadnie rozrzutni. Daleko nam do Norwegów, znacznie bliżej do Francuzów, Brytyjczyków, Włochów, choć wydają oni na święta dwa razy więcej niż Polacy. Myślę, że wcale to nie znaczy, iż święta u nas są mniej satysfakcjonujące i radosne. Są na pewno znacznie bardziej religijne. OBOP nie poczynił takich badań choć budzi zdziwienie, iż tylko 61% badanych wskazało, że święta to dla nich wydarzenie religijne dużej wagi.

Tegoroczne święta nie różnią się pod tym względem wiele od ubiegłorocznych. Nawet pogoda nas nie zaskakuje czymś nadzwyczajnym. Ale różnice są widoczne w dbałości o rzucający się w oczy wystrój świąteczny newralgicznych części miast. W Wałbrzychu było rojno i strojno na jarmarkach świątecznych w Książu i na rynku, zaś sam rynek i wiodące do niego ulice zabłysnęły nowymi iluminacjami. Coś się dzieje dobrego w Wałbrzychu, miasto dojrzewa i pięknieje jak młoda dziewczyna na wydaniu. Na jarmark świąteczny zaprasza też Jedlina-Zdrój. Uczestniczący w nim goście zaraz po zmroku mogą oczy nacieszyć rozmaitością świetlnych dekoracji, z których Jedlina słynie w całej Polsce. Iluminacje świąteczne są także domeną Świebodzic. W tym roku szczególnie urzekające, bo centrum miasta odnowiło swą szatę elewacyjną i architektoniczną, a dworzec kolejowy odzyskał utracone piękno. Podobną ścieżką podążają pozostałe miasta i gminy ziemi wałbrzyskiej i na całym Dolnym Śląsku. Każdy rok przynosi coś nowego.

I właśnie do bliższego poznania tych zmian, do wykorzystania niepowtarzalnej okazji przeniesienia się w ułudny świat świątecznych iluminacji gorąco zachęcam moich Czytelników. Warto wybrać się z całą rodziną wieczorem na taką wycieczkę, odwiedzić samochodem najbliższe okolice, ale w każdym miejscu trzeba się zatrzymać na pieszy spacer, bo tylko w ten sposób można  to wszystko dobrze zobaczyć i poczuć na własnej skórze niewysłowiony urok świąt Bożego Narodzenia.

Fot. Robert Janusz