Jaśniej w Wałbrzychu – dzięki filmowej adaptacji książki Joanny Bator

Wiadomość o  rozpoczęciu zdjęć do filmu "Ciemno, prawie noc" – według powieści  pochodzącej z Wałbrzycha pisarki, Joanny Bator, zelektryzowała  intelektualne środowisko Wałbrzycha. Akcja mrocznej powieści utrzymanej w konwencji thrillera i horroru dzieje się w naszym mieście. Tu też powstanie większość zdjęć do filmu... a nawet zagrają w nim mieszkańcy Wałbrzycha. Filmowa adaptacja bestsellerowej powieści nagrodzonej Nagrodą Nike w 2013 roku otrzymała dofinansowanie w ramach XI edycji Dolnośląskiego Konkursu Filmowego. Scenariusz napisali Borys i Magdalena Lankoszowie, a produkcją zajmuje się firma Aurum Film z Lublina,  specjalizująca się w produkcji filmowej i telewizyjnej. Aurum Film współpracuje z ogólnopolskimi telewizjami: publiczną i prywatnymi, realizuje projekty w kraju i za granicą, pracuje ze specjalistami na wszystkich etapach produkcji filmu.

W realizację filmu zaangażowało się Stowarzyszenie Księżnej Daisy z Książa z prezesem Mateuszem Mykytyszynem na czele, jako że fabuła filmu rozgrywać się będzie m. in. w zamku Książ i jest związana z księżną Daisy. Niektóre sceny filmowe nagrywane są w podziemiach Osówki w Głuszycy, co gwarantuje atrakcyjność filmu, którego akcja rozgrywa się w mrocznej przeszłości Wałbrzycha.

Przyznanie nagrody Nike dla powieściopisarki Joanny Bator,  autorki książki „Ciemno, prawie noc”, z pochodzenia wałbrzyszanki i co dla nas najcenniejsze, czyniącej miasto lat dzieciństwa i młodości, miejscem akcji swoich powieści było szczególnie ważnym wydarzeniem w życiu kulturalnym miasta. Można było o tym przeczytać w krajowej i  lokalnej prasie, a także zobaczyć w telewizji ceremonię wręczania nagrody i dowiedzieć się coraz więcej o pisarce i jej książce. Jednym słowem zawrzało nagle jak w  kipiącym garncu, podczas gdy dotąd o Joannie Bator było cicho jak makiem siał. No może za wyjątkiem Biblioteki pod Atlantami, która nieśmiało lansowała pisarkę i jej twórczość. Oczywiście, co jest zrozumiałe, trudno było przewidzieć, że jej specyficzna i dość zagadkowa powieść znajdzie uznanie szacownego jury konkursowego.

Jest się z czego cieszyć, bo Joanna Bator jest drugą Wałbrzyszanką obok Olgi Tokarczuk, która dostąpiła tego zaszczytu. Okazuje się, że Wałbrzych jest szczególnym miastem w Polsce, a to co się stało jest tego dobitnym potwierdzeniem. Obydwie pisarki zostały docenione przez władze miasta, które przyznało im honorowy tytuł „ Zasłużony dla Miasta Wałbrzycha”.

O Wałbrzychu napisał  bardzo trafnie na facebooku Mateusz Mykytyszyn w felietonie p.t.  „Miasto schizofreniczne”:

„To Wałbrzych - "Polskie Detroit", "Mordor", miasto upadłe, pogardliwie pomijane, kojarzone z biedą i brzydotą chociaż ten wizerunek nie ma wiele wspólnego z rzeczywistością. Z jednej strony jest uznawane za kulturalną pustynię, z drugiej jego największe atrakcje zdobią wszystkie foldery reklamowe Polski obok Krakowa, Warszawy i Gdańska. Gdy zabytki przemysłowe Górnego Śląska są modne i odwiedzane przez tysiące turystów, wałbrzyskie obiekty są kompletnie zapomniane i zdewastowane. Chociaż tutejsze zaułki uwielbiane są przez filmowców, niewielu widzów kojarzy je z konkretnym miejscem na ziemi. Tysiące turystów zachwyconych zamkiem Książ nie wie że za górskim grzbietem widzianym z jego murów rozciągają się wałbrzyskie osiedla. W wyobraźni idylliczne górskie krajobrazy ustępują miejsca obrazkom z piekła rodem. Schizofrenia jaka opanowała ludzkie umysły jest nieuleczalna i bezrefleksyjnie przypisała sprzeczne ze sobą uczucia do tego samego miejsca. Taki jest właśnie Wałbrzych - piękny i odrażający jednocześnie -  mieszanka wybuchowa, wobec której nie da się przejść obojętnie”.

Coś z tej schizofrenii utkwiło także w laureatce konkursu, bo jej Wałbrzych też jest miastem owładniętym przez ciemne moce, miastem upiorów i mistyfikacji.

Reporterka Alicja Tabor wraca do Wałbrzycha, miasta swojego dzieciństwa. Osiada w pustym poniemieckim domu, z którego przed laty wyruszyła w świat. Dowiaduje się, że od kilku miesięcy w Wałbrzychu znikają dzieci, a mieszkańcy zachowują się dziwnie.

Rośnie niezadowolenie, częstsze są akty przemocy wobec zwierząt, w końcu pojawia się prorok, Jan Kołek, do którego w biedaszybie przemówiła wałbrzyska Matka Boska Bolesna. Po jego śmierci grupa zbuntowanych obywateli gromadzi się wokół samozwańczego „syna", Jerzego Łabędzia.

Alicja ma zrobić reportaż o zaginionej trójce dzieci, ale jej powrót do Wałbrzycha jest także powrotem do dramatów własnej rodziny: śmierci rodziców, samobójstwa pięknej starszej siostry, zafascynowanej wałbrzyską legendą księżnej Daisy i zamku Książ. Wyjaśnianiu tajemnicy Andżeliki, Patryka i Kalinki towarzyszy więc odkrywanie tajemnic z przeszłości Alicji.

Realny Wałbrzych zostaje przemieniony w miasto nocne, labiryntowe, w dużej mierze podziemne. Wyparta przeszłość niemal dosłownie dąży do wydostania się na powierzchnię. A jednocześnie w mieście trwa mesjanistyczno-narodowe szaleństwo. W roli niemego świadka - górujący nad Wałbrzychem zamek Książ, w którym zgodnie z legendą ukryty został skarb Hitlera. Przyjemność, jaką autorka czerpie z układania puzzli tej wielowątkowej historii, natychmiast udziela się czytelnikowi.

Mamy nadzieję, że to samo dotyczyć będzie realizowanego w tym i przyszłym roku filmu. Będziemy czekać niecierpliwie na ten film i jestem pewien, ze stanie się to wielkim wydarzeniem nie tylko w naszym mieście i na Dolnym Śląsku, ale znacznie szerzej.

Fot. Zbigniew Dawidowicz