Potrzeba zadumy

życie jak połamany wehikuł

Nie ma w całym bożym roku tak stosownej chwili, by choć przez moment podumać o nicości życia ludzkiego, jak właśnie 1 listopada. Obojętnie czy to się stanie nad grobami bliskich osób, czy w świątyni, czy domowym zaciszu. Nasz staropolski zwyczaj gromadzenia się w tym dniu na cmentarzu, zdobienia mogił wieńcami i kwiatami, palenia zniczy, a także cichej modlitwy, to uświęcony tradycją sposób oddawania czci zmarłym. Jest to najlepszy moment do głębszej refleksji nad tym wszystkim co się dzieje w naszym życiu codziennym, społecznym i politycznym.

Nie mam zamiaru dzielić się na ten temat swoimi przemyśleniami. To nie jest tak proste i jednoznaczne jak czytamy w książkach lub gazetach lub słyszymy na ambonie. Myślę, że wszelkie konstatacje nad życiem są bardzo osobiste i powinny być chronione jak coś co mamy najcenniejszego. Dzielić się takim skarbem powinniśmy tylko z najbliższymi.

Ale listopadowe święto wyzwala u wielu pisarzy lub poetów potrzebę szerszego otwarcia się na zewnątrz, odsłonięcia zakamarków swej duszy. Warto więc przy tej okazji wzbogacić swoje myśli i odczucia doświadczeniami innych.

Moim Czytelnikom proponuje na dziś głęboko refleksyjny i liryczny wiersz naszego głuszyckiego barda, Natana Tenenbauma, z tomiku jego wierszy p.t. „Chochoły i róża” z 1992 roku. Wiersz nosi tytuł „Listopad”, ale najpierw dla mniej zorientowanych parę słów ze wstępu o autorze:

Natan Tenenbaum - Szczery Polak! Kandydat filozofii b. PRL. Obecnie Obywatel Obojga Narodów. Mieszka w Sztokholmie. Darzy przyjaźnią dzieci i kobiety, a także psy . Wzór patrioty, żołnierza i ojca rodziny. Ma swoje lata. Zamierza przejść do historii jako autor anonimowej dewizy:

„Uśmiechnij się, jutro będzie za późno!”

Od siebie dodam, że Natan Tenenbaum dzieciństwo i młodość spędził w Głuszycy. Stąd pognał w szeroki świat stając się w latach siedemdziesiątych znanym w światku warszawskiej bohemy poetą i opozycjonistą. Jest autorem dwóch znanych i cenionych tomików wierszy: „Chochoły” i „Imię Twoje Rzeczy Pospolitość”.

Był w Głuszycy znakomitym gościem CK MBP w roku 2002. Od paru lat złożony ciężką chorobą leczy się w sztokholmskim szpitalu. O Natanie i jego twórczości pisałem więcej w moich książkach „Głuszyckie kontemplacje”, a także w blogu „tu jest mój dom”: A oto jego wzruszający wiersz:

„Listopad”

Suita jesienna na temacie z Ernesta Brylla

Żonie, w dalekiej podróży

Jest czasem w listopadzie, miła, taka chwila

Kiedy się dzień jesienny łamie i przesila

Kiedy słońce wybucha nagłym, krótkim spazmem

Nim zapadnie w kulisy stalowo-żelazne

I tylko na obrzeżu ciemnej, chmurnej ściany

Goreje żar nieziemski, dziwny, poszarpany

Zda się – w swojski krajobraz zmienia obcy teren

Jak pod ręką owego Tylmana z Gameren

Który, choć z ziemi obcej, obcej uczeń szkoły

Stawiał Polsce pałace, zamki i kościoły

I dzisiaj, gdy chcę uciec od kłótni i sporów

myśląc o kraju – widzę Łańcut i Nieborów

...Stare dęby jesiennym pożarem się złocą

Znów kolejną dekadę kurant mi wydzwania

Wracają do mnie ciągle te same pytania

Powracają pytania ze zdwojoną mocą

Pytam siebie – bo kogóż – gdy dzień gaśnie w blaskach -

Czemu smutny Pan Jezus na świętych obrazkach?

Polskość – czy to choroba, przekleństwo, czy łaska?

Dlaczegoż się nie lubią dawni przyjaciele

Czy wolności za mało ludziom , czy za wiele?

Kto nam znów myśli mąci i słowa koślawi?

Czemu krzyżyk na piersi, a w piersi nienawiść ?

Czy kadzidło człowieka do Boga przybliża?

Czy starczy w Polsce Żydów, by rozpiąć na krzyżach?

Jak mam nazwać tę otchłań – niżej dna rozpaczy?

Czy w godzinie ostatniej, człek Bogu przebaczy?

Kiedy przyjdzie ta chwila? … I co będzie później?

Dlaczego – zamiast wierzyć wątpię ? Czemu bluźnię?

...Jest, miła, w listopadzie czasem taka chwila

Gdy wiatr liście jesienne rozrzuca w badylach

Wiatr zamorski, zaduszny wiatr z Polski mnie dopadł

Gdy za oknem november, a w sercu listopad

No właśnie. Wokół nas na co dzień wciąż toczy się walka – o władzę, o sławę, o pieniądze. Gdzie się nie obejrzeć wszędzie ocean nienawiści, zazdrości, pazerności. Nie umiemy się cieszyć tym co mamy. Nie możemy pogodzić się z tym, że inni maja lepiej. Szukamy wrogów, by mieć na kim wieszać kołki i manifestować swoje fobie. Zapominamy zupełnie o tym, że życie jest krótkie, że często gwałtownie przerwane, że wszystkich nas czeka ten sam los. Dopiero tam nad grobami staje się to szczególnie wyraźne. Czyż nie jest ważna, niezmiernie potrzebna ta chwila zadumy?